Роль кишкової мікробіоти у розвитку уролітіазу у пацієнтів із синдромом подразненого кишечника

Автор(и)

  • I. A.  Derkach Трускавецька міська лікарня, Ukraine
  • A. E.  Dorofeyev Національна медична академія післядипломної освіти імені П. Л. Шупика, Київ, Ukraine
  • M. M.  Rudenko Національний медичний університет імені О. О. Богомольця, Київ, Ukraine
  • G. A.  Dorofeyeva Інститут геронтології імені Д. Ф. Чеботарьова НАМН України, Київ, Ukraine
  • Yu. Z.  Dynia  Національна медична академія післядипломної освіти імені П. Л. Шупика, Київ, Ukraine

DOI:

https://doi.org/10.30978/UTJ2020-3-29

Ключові слова:

мікробіота, уролітіаз, синдром подразненого кишечника.

Анотація

Мета — вивчити зміни кишкової мікробіоти у хворих з поєднанням сечокам’яної хвороби (СКХ) і синдрому подразненого кишечника (СПК), а також вплив курсів рифаксиміну на частоту рецидивів оксалатного уролітіазу в цих пацієнтів.
Матеріали та методи.  Було відібрано 320 хворих з однобічними поодинокими оксалатними каменями і супутнім СПК, які перебували на лікуванні в 2015—2017 рр.  Серед них був 131 чоловік і 189 жінок, середній вік — (47,4 ± 2,1) року.  За хімічним складом розподіл каменів був таким: оксалатні — у 158 пацієнтів, змішані оксалатнофосфатні (оксалатів понад 50 %) — у 162. Методом випадкової вибірки хворих розподілили на дві групи.  В першу залучено 120 пацієнтів, яким призначали рифаксимін.  Повторний курс рифаксиміну призначали через 6 міс, а при збереженні СНБР і/або симптоматики СПК у подальшому  — раз на 6 міс.  Доза рифаксиміну становила 1200 мг/добу протягом 14 днів.  Другу групу утворили 200 хворих. У всіх пацієнтів проводили оцінку синдрому надлишкового бактеріального росту (СНБР) і брали зразки калу для полімеразної ланцюгової реакції.  Через кожні 6 міс проводили дихальний тест на СНБР.  Через 3 роки всім хворим в обов’язковому порядку робили сонографічне дослідження для виявлення рецидиву каменів і водневий дихальний тест на СНБР.  
Результати.  Дослідження закінчили 309 хворих: з першої групи вибуло 4 пацієнти, з другої — 7. У хворих з СКХ у 19,5 % випадків виявлено симптоми СПК.  При поєднанні СКХ із СПК у 5,2 разу частіше, ніж у здорових осіб, діагностовано СНБР.  У фекальній мікробіоті у цих пацієнтів статистично значущо підвищена кількість Actinobacteria і знижена — Firmicutes, Faecalibacterium prausnitzii, Akkermansia muciniphila і величина співвідношення Firmicutes/Bacteroidetes, що може знижувати руйнування оксалатів та підвищувати ризик СКХ.
Висновки.  Застосування рифаксиміну в дозі 1200 мг/добу протягом 14 днів сприяло статистично значущому зменшенню СНБР.  Повторні курси рифаксиміну кожні 6 міс пацієнтам із СНБР і персистуванням симптомів СПК (у середньому — 1,07 курсу на рік) супроводжувалися статистично значущим зменшенням рецидивів СКХ (відносний ризик — 0,608; р = 0,033; NNT = 9,466).

Біографії авторів

I. A.  Derkach, Трускавецька міська лікарня

І. А. Деркач

A. E.  Dorofeyev, Національна медична академія післядипломної освіти імені П. Л. Шупика, Київ

А. Е. Дорофєєв

M. M.  Rudenko, Національний медичний університет імені О. О. Богомольця, Київ

М. М. Руденко

G. A.  Dorofeyeva, Інститут геронтології імені Д. Ф. Чеботарьова НАМН України, Київ

Г. А. Дорофєєва

Yu. Z.  Dynia , Національна медична академія післядипломної освіти імені П. Л. Шупика, Київ

Ю. З. Диня

Посилання

Dorofeev AJe, Rudenko NN, Derkach IA, Chechula JuV. Zabolevanija kishechnika i pochki. Gastrojenterologija. 2015;3:101-105 [in Russian].

Dorofeev AJe, Rudenko NN, Konovalova-Kushnir TA, Derkach IA. Rol' rifaksimina v lechenii postinfekcionnogo sindroma razdrazhennoj kishki. Suchasna gastroenterol. 2016;1:105-109 [in Russian].

Bank S, Hansen TM, Søby KM et al. Actinobaculum schaalii in urological patients, screened with real-time polymerase chain reaction. Scand J Urol Nephrol. 2011;45(6):406-410.

Chey WD, Shah ED, DuPont HL. Mechanism of action and therapeutic benefit of rifaximin in patients with irritable bowel syndrome: a narrative review. Therap Adv Gastroenterol. 2020;13. 1756284819897531.

Chey WD, Shah ED, DuPont HL. Mechanism of action and therapeutic benefit of rifaximin in patients with irritable bowel syndrome: a narrative review. Therap Adv Gastroenterol. 2020;13. 1756284819897531.

Erdem E, Akbay E, Sezgin O et al. Is there a relation between irritable Bowel syndrome and urinary stone disease?. Dig Dis Sci. 2005;50(3):605-608.

Ferraro PM, Curhan GC, Gambaro G, Taylor EN. Antibiotic use and risk of incident kidney stones in female nurses. Am J Kidney Dis. 2019;74(6):736-741.

Ferraro PM, Taylor EN, Gambaro G, Curhan GC. Dietary and lifestyle risk factors associated with incident kidney stones in men and women. J Urol. 2017;198(4):858-863.

Ferraz RR, Marques NC, Froeder L et al. Effects of Lactobacillus casei and Bifidobacterium breve on urinary oxalate excretion in nephrolithiasis patients. Urol Res. 2009;37(2):95-100.

Ghoshal UC, Srivastava D, Misra A. A randomized double-blind placebo-controlled trial showing rifaximin to improve constipation by reducing methane production and accelerating colon transit: A pilot study. Indian J Gastroenterol. 2018;37(5):416-423.

Khan SR, Pearle MS.., Robertson WG et al. Kidney stones. Nat Rev Dis Primers. 2016;2. 16008.

Lacy BE, Mearin F, Chang L et al. Bowel Disorders. Gastroenterology. 2016;150:1393-1407.

Lee JA, Stern JM. Understanding the link between gut microbiome and urinary stone disease. Curr Urol Rep. 2019;20(5):19.

Lei WY, Chang CY, Wu JH et al. An initial attack of urinary stone disease is associated with an increased risk of developing new-onset irritable bowel syndrome: nationwide population-based study. PLoS One. 2016;11(6). e0157701.

Millán Rodríguez F, Sabiote Rubio L, Girón Nanne I et al. The relationship between calcium oxalate lithiasis and chronic proinflammatory intestinal dysbiosis pattern: a prospective study. Urolithiasis. 2020 Feb 27. [Epub ahead of print].

Milliner D, Hoppe B, Groothoff J. A randomised Phase II/III study to evaluate the efficacy and safety of orally administered Oxalobacter formigenes to treat primary hyperoxaluria. Urolithiasis. 2018;46(4):313-323.

Prezioso D, Strazzullo P, Lotti T et al. Dietary treatment of urinary risk factors for renal stone formation. A review of CLU Working Group. Arch Ital Urol Androl. 2015;87(2):105-120.

Sadaf H, Raza SI, Hassan SW. Role of gut microbiota against calcium oxalate. Microbiol Pathog. 2017;109:287-291.

Suryavanshi MV, Bhute SS, Jadhav SD et al. Hyperoxaluria leads to dysbiosis and drives selective enrichment of oxalate metabolizing bacterial species in recurrent kidney stone endures. Sci Rep. 2016;6. 34712.

Ticinesi A, Milani C, Guerra A et al. Understanding the gut-kidney axis in nephrolithiasis: an analysis of the gut microbiota composition and functionality of stone formers. Gut. 2018;67 (12):2097-2106.

Ticinesi A, Nouvenne A, Chiussi G et al. Calcium oxalate nephrolithiasis and gut microbiota: not just a gut-kidney axis. A Nutritional Perspective Nutrients. 2020;12(2). E548.

Zampini A, Nguyen AH, Rose E et al. Defining dysbiosis in patients with urolithiasis. Sci Rep. 2019;9(1). 5425.

##submission.downloads##

Опубліковано

2020-10-10

Номер

Розділ

Лікарські засоби в терапії